Kan een franchisenemer de franchisegever aansprakelijk stellen als de voorgespiegelde financiële resultaten niet gehaald worden? Dat hangt af van de omstandigheden. Een verstrekte winstprognose geeft enerzijds slechts een indicatie. Anderzijds moet die prognose wel op een zorgvuldige wijze tot stand zijn gekomen. Dit valt op te maken uit twee recente rechterlijke uitspraken.
Begroting is slechts een verwachting
Op 29 november 2013 oordeelt de kantonrechter van de rechtbank Noord-Nederland dat franchisegever De IJsvogel Groep niet tekort is geschoten tegenover franchisenemer die een Pets Place dierenwinkel exploiteert. De franchisenemer stelt dat de financiële prognoses fouten bevatten. De kantonrechter stelt voorop dat de franchisegever niet verplicht is om financiële gegevens te verstrekken. Hieraan voegt hij toe dat franchisegever onder omstandigheden onrechtmatig handelt als hij weet dat de prognoses ernstige fouten bevatten en hij franchisenemer daarop niet heeft gewezen. Hierbij verwijst de kantonrechter naar het arrest (uitspraak) van de Hoge Raad van 25 januari 2002, het zogenaamde Lampenier-arrest.
De kantonrechter overweegt verder dat de resultaten altijd achter kunnen blijven bij wat is begroot. Een begroting is immers niet meer dan een verwachting met betrekking tot de toekomst, die is gebaseerd op resultaten uit het verleden. En er zijn meerdere redenen waarom de resultaten tegen kunnen vallen. In dit geval speelt mee dat franchisenemer geen ondernemerservaring heeft.
In deze zaak speelt overigens mee dat franchisenemer zelf niet aan zijn verplichtingen voldoet. Zo levert hij kwartaalcijfers niet tijdig aan, komt afspraken niet na, volgt aanwijzingen niet op en voldoet, ook na in gebreke te zijn gesteld, niet aan zijn verplichtingen. Verder maakt hij geen gebruik van cursussen en trainingen die franchisegever hem aanbiedt. Hij wordt dan ook veroordeeld om aan franchisegever een bedrag van € 171.070,42 te voldoen uit hoofde van een rekening-courantschuld.
Onjuiste prognose is onrechtmatige daad
Op 15 januari 2014 oordeelt de rechtbank Noord-Nederland dat franchisegever van Lilly’s IJs & Chocola onrechtmatig heeft gehandeld door het afgeven van een onrealistische financiële prognose. Ook hier verwijst de rechtbank naar het eerder genoemde arrest van de Hoge Raad. De rechtbank herinnert eraan dat de Hoge Raad heeft geoordeeld dat de door een franchisegever verstrekte omzetprognose niet bepalend is voor wat de franchisenemer mag verwachten aan omzet en winst, maar slechts voor wat hij mag verwachten om een goed geïnformeerde beslissing te kunnen nemen over het aangaan van een franchiseovereenkomst. De rechtbank constateert verder dat een externe deskundige heeft geconcludeerd dat de gegeven prognose niet realistisch is. Zo is geen rekening gehouden met de voorhanden gegevens van een vestiging in Hoogezand. Verder blijkt dat de winstmarges te optimistisch zijn ingeschat. Ook is geen rekening gehouden met de telefoon- en internetkosten, reclamekosten, schoonmaakkosten, onderhoudskosten en kosten voor kantoorbenodigdheden. Verder overweegt de rechtbank dat de franchisenemer een beperkte eigen onderzoeksplicht heeft. Maar franchisegever belemmerde franchisenemer in het doen van onderzoek door gevraagde gegevens van de vestiging in Hoogezand niet te willen geven.
De rechtbank concludeert dan ook:
“Resumerend heeft B c.s., als startende ondernemer, de aan A verstrekte prognose gebaseerd op – ondeugdelijke – halfjaarcijfers van één enkele startende vestiging van Lilly’s ijs en een summiere rapportage, waarbij zij onder meer ten aanzien van de te verwachten omzet, marge en kosten een te gunstige voorstelling van zaken heeft gegeven. Onder die omstandigheden, in onderlinge samenhang bezien, is de rechtbank van oordeel dat B c.s. wist, althans behoorde te weten, dat de prognose fouten zou bevatten en had zij A daarop opmerkzaam moeten maken”.
Hieraan verbindt de rechtbank de conclusie dat sprake is van een onrechtmatige daad.
Conclusie
Een franchisegever hoeft geen financiële prognose te geven aan franchisenemer. Doet hij dit wel, dan moet die wel zijn gebaseerd op juiste gegevens. Wanneer franchisegever weet dat de prognose belangrijke onjuistheden bevat, dient hij franchisenemer daar op te wijzen. De franchisenemer heeft, als ondernemer, ook een beperkte eigen onderzoeksplicht.
Tenslotte
Wanneer u naar aanleiding van het bovenstaande vragen heeft, kunt u contact opnemen door te bellen naar 06- 338 24 563. Of stuur een bericht naar info@groenenboomadvocaat.nl. Wij helpen u graag!